اعتماد به مربی، ستون خیمه کتاب‌خانه است
در مجموعه بزرگ کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان، کسانی هستند که در سکوت و آرامش فضای کار خود، همواره به کودکان روستایی می‌اندیشند وبرای دسترسی آسان این عزیزان به کتاب برنامه‌ریزی می‌کنند.
عرفان قرقانی‌پور مربی کتاب‌خانه پستی شهرستان گچساران در استان کهگیلویه و بویراحمد، از جمله این افراد است. او عاشق کانون و مربی‌گری است. وی تلاش می‌کند تا از طریق بهره‌گیری از تجربه‌هایش و شناخت هرچه بیشتر و بهتر اعضای کتاب‌خانه، آثاری را به دست بچه‌ها برساند که کودک روستایی با مطالعه آن شاد میشود.آن ها همدیگر را نمی‌بینند، اما نسبت به هم عشق می‌ورزند و کتاب بهانه این دوستی و ارتباط میان آنان است.
استان کهگیلویه و بویراحمد دارای ۱۱ مرکز فرهنگی هنری ثابت، ۵ کتاب‌خانه سیار روستایی و ۲ کتاب‌خانه پستی در شهرهای یاسوج و گچساران است.
عرفان قرقانی‌پور کارشناسی ادبیات و زبان فارسی دارد و فعالیت خود را از سال ۱۳۸۸ در کانون آغاز کرده است.
با هم متن گفت‌و گو با این مربی را می‌خوانیم.
• کتاب‌خانه پستی گچساران از چه زمانی شروع به کار کرد؟
کتاب‌خانه پستی گچساران در سال ۱۳۷۸ راه‌اندازی و فعالیت خود را با تحت پوشش قرار دادن روستاهای اطراف شهر گچساران آغاز کرد.
• چند روستا تحت پوشش کتاب خانه پستی شما قرار دارد؟
۱۰روستا، به نامهای تلخاب شیرین، امام زاده جعفر، سربیشه، بید زرد، چهاربیشه اولیا، آب شیرین، روستای بی بی جان آباد، پشه کان، سراب ننیز و ناصرآباد.
• در حال حاضر چند عضو دارید؟
۷۰۵ نفر
• چند جلد کتاب در کتاب‌خانه شما موجود است؟
۴۸۰۰ جلد کتاب
• چگونه کتاب‌ها را به دست بچه‌های روستایی می‌رسانید؟
کتاب‌ها از طریق پست برای بچه های روستایی فرستاده میشود و این در حالی است که عضو شاید هیچ وقت مربی خود را نبیند.
• یعنی مربی با عضو تماس و ارتباط حضوری ندارد ؟
خیر، تنها ارتباط مربی با اعضایش از طریق نوشتن و ارسال نامه است.
• آیا بچه های روستا درباره شما و کارتان سوالاتی را مطرح می‌کنند؟
بله، ناشناس بودن مربی کتاب‌خانه و ابهام فضای کتاب‌خانه یکی از سوالات همیشگی بچه‌ها از مربی کتاب‌خانه پستی است. این سوال در ذهن بچه‌ها هست که چه کسی این بستههای کتاب را برایشان ارسال می‌کند و اصلاً این کتاب‌خانه چه جور جایی است.
• آیا کار کتاب‌خانه پستی فقط به ارسال کتاب محدود میشود ؟
خیر، اگر چه ارسال و امانت‌دهی کتاب مهم‌ترین فعالیت هر کتاب‌خانه پستی است، امّا در کنار این فعالیت‌هایی هم‌چون: ارسال مسابقات، ارسال مطالب خواندنی با موضوعات متنوع هم‌چون معرفی ایام، معرفی شخصیت، معرفی وقایع و سرزمین، آموزش کاردستی و سایر مهارت‌ها نیز صورت می‌گیرد و گاهی برای تشویق اعضا هدایا و جوایزی برای آنان ارسال میشود.
• مربی کتاب‌خانه پستی، بر چه اساسی برای اعضا کتاب ارسال می‌کند ؟
هنگامی که برای اولین بار بسته‌ی کتاب برای عضو ارسال میشود، طی نامهای از عضو سوال میشود، بیشتر به مطالعه چه نوع کتاب‌هایی علاقه‌مند است و براساس جوابی که از نامه عضو دریافت می‌کنیم، کتاب‌هایی مطابق میل و سلیقه او برایش ارسال میشود.
• اعضای کتاب‌خانه شما بیشتر به چه نوع کتاب‌هایی علاقه نشان می دهند ؟
اعضای کودک بیشتر از کتاب‌های داستان و اعضای نوجوان بیشتر به کتاب‌های رمان علاقه نشان می‌دهند.
• بنابراین پر خواننده ترین کتاب کودک؟
کتاب‌هایی مانند: «جنگل کوچک»،« مترسک و خانم بهار» و «به ملخ نگاه کن»
• پرخواننده ترین رمان نوجوان؟
رمان « قلب‌های نارنجی»
• خودتان چقدر اهل مطالعه هستید؟
به مطالعه علاقه دارم و سعی می‌کنم اطلاعاتم را افزایش دهم و در زمینه یادگیری به روز باشم.
• شاخص‌ترین برنامه کتاب‌خانه پستی گچساران در سال ۹۳ ؟
با توجه به این‌که یکی از مهم‌ترین اهداف کتاب‌خانه تشویق و ترغیب کودکان به مطالعه کیفی و مستمراست، تابستان سال ۱۳۹۳ از اعضا خواسته شد هر کتابی را که مطالعه می‌کنند علاوه بر خلاصه نویسی، یک تصویر از تصاویر کتاب را که از نگاه آنان زیباتر و جالب‌تر است نقاشی کنند و برای کتاب‌خانه پستی بفرستند.
با ارسال پاسخ از طرف اعضا، استعدادهای هنری و ادبی اعضا سنجیده شد و پس از بررسی، در هفته کتاب و کتاب‌خوانی اعضایی که بیشترین مطالعه و بهترین پاسخ‌‌ها را داده بودند با اهدای هدیه تقدیر شدند.
• چه برنامه‌هایی برای آینده کتاب خانه پستی گچساران در نظر دارید ؟
کتاب‌خانه پستی در نظر دارد، روند کیفیت‌بخشی به مطالعه اعضایش را ادامه دهد و در کنار آن علاوه بر مطالعه به فعالیت‌های مهارتی مانند ساخت و آموزش کاردستی بپردازد. هم‌چنین در صورت وجود شرایط مناسب، به مناسبت‌های مختلف از مدارس روستایی و عضوهایش جهت شرکت در برنامه‌های شاخص مراکز دعوت شود تا اعضای کتاب‌خانه پستی با فضای کتاب‌خانه های کانون بیشتر آشنا شوند.
• چه خاطره ای از کار در کتاب‌خانه پستی دارید؟
یک روز به همراه یکی از دوستانم با موتورسیکلت برای رساندن پاکت‌های کتاب‌خانه پستی به یکی از روستاهای تحت پوشش کتاب‌خانه پستی گچساران رفته بودیم که در راه یکی از چرخ های موتور پنچر شد و نزدیک به دوساعت مشغول تعمیر شدیم و آن روز به زحمت زیادی افتادیم. اما در نهایت توانستیم بستههای کتاب را به دانش‌آموزان روستایی برسانیم و اعضا با دیدن پاکت‌ها با حلقه زدن اطراف ما با شادی بسیار مدام می‌گفتند برایمان کتاب آوردید.
• یعنی بچه ها متوجه شدند شما مربی کتاب‌خانه پستی هستید؟
خیر، دانش‌آموزان با دیدن پاکت‌های کتاب‌خانه پستی که شاخص و نماد کتاب‌خانه پستی در بین دانش‌آموزان روستایی است خیال می‌کردند افرادی که برای آن‌ها این پاکت‌ها را آورده‌اند، نماینده کانون هستند.
• آیا پاکت‌های کتاب‌خانه پستی شکل خاصی دارد؟
پاکت‌های کتاب‌خانه پستی، پاکت‌هایی بزرگی است که نشان مرغک کانون دارد و در بین دانش‌آموزان روستایی شناخته شده است. البته فرقی نمی‌کند که این پاکت‌ها را چه کسی بدست آن ها برساند. یعنی آن فرد مربی باشد یا شخص دیگر، دانش‌آموزان فقط این پاکت‌های مخصوص که درون آن کتاب، مسابقه، مطالب خواندنی است، را می‌شناسند.
• اگر شرایطی فراهم شود که در بخش دیگری از مجموعه کانون به کار خود ادامه دهید، در کدام بخش خدمت می کنید و چرا؟
از نظر من فعالیت در همه بخش‌های کانون جالب و زیباست، اما آن‌چه خود بیشتر می‌پسندم در زمینه مربی‌گری است و برایم فرقی نمی‌کند که در کتاب‌خانه پستی یا مراکز ثابت و سیار خدمت کنم. من معتقدم نگاه افراد باید به کارشان مثبت و زیبا باشد. به هرحال تلاش و خدمت رسانی به کودکان و نوجوانان سرزمینم چه در شهر و چه در روستا را نوعی افتخار برای خود می‌دانم و تمام تلاشم بر این است تا فعالیت‌ها را بهتر انجام بدهیم.
• شما در دوران کودکی خودتان عضو کانون بودید؟ یا جایی را به اسم کانون می شناختید؟
خیر، عضو کانون نبوده‌ام، بیشتر با کانون رشد آشنایی داشتم، زیرا از طرف مدرسه گاهی به آن‌جا می‌رفتیم.
• تصور شما قبل از ورود به کانون از این مجموعه ؟
کانون را مکانی مانند مدرسه با نظام آموزشی نسبتاً خشک و مختص به خودش می‌پنداشتم.
• و نگاه امروز شما به کانون ؟
برای جواب به این سوال باید به سرود زیبای کانون اشاره کنم : این خانه خانه‌ی ماست، کانون مهربانی، آواز مرغک آن فریاد شادمانی است.
کانون را مانند خانه‌ای می‌دانم که مربیان مهربان آن، حکم پدر و مادر را برای اعضای کانون دارند و به تمام ابعاد آموزشی و تربیتی آنان توجه می‌کنند.
• چه پیشنهادی برای پیشبرد اهداف کانون در کتاب‌خانه پستی دارید؟
به نظر من کار کتاب‌خانه پستی را نباید محدود به ارسال بسته‌ها و کتاب‌ها کرد. زیرا خیلی از فعالیت‌های دیگر این قابلیت را دارند که برای کودکان روستایی اجرا شود. منظورم آزادی عمل بیشتری به مربیان کتاب‌خانه پستی بدهند تا ارتباط تنها غیرحضوری و مکاتبه‌ایی نباشد.
• لطفاً مثال بزنید.
در مناسبت‌های مختلف سال می‌توان از مدارس و یا اعضای کتاب‌خانه پستی دعوت کرد تا در برنامه‌های مراکز فرهنگی هنری کانون شرکت کنند. حضور این عزیزان در مراکز ثابت موجب شناخت بیشتر آنان نسبت به کانون میشود و هم‌چنین مأموران پست که این بسته‌ها را به دست بچه‌های روستا می‌رسانند باید افرادی وظیفه شناس و مهربان باشند و بدانند که بچه‌های روستا منتظر کتاب‌ها هستند و به موقع بستههای کتاب را به آنان تحویل دهند.
• آیا آموزش ها و دوره‌هایی که می گذرانید متناسب با نوع فعالیت شما هست؟
بله ، کانون همه ساله برای مربیان خود در چندین نوبت دوره‌های آموزشی برگزار می‌کند که متناسب با نوع فعالیت‌های مربی است. این آموزش‌ها به ارتقای سطح آگاهی و فکری مربی بسیار کمک می‌کند.
• آیا تا کنون موفقیتی در حوزه کاری خود داشته‌اید ؟
بهترین موفقیت این است که علاوه بر وجدان آدمی، دیگران نیز از او راضی باشند. هم‌چنین خدمت رسانی به قشر محروم کودکان روستایی خود نوعی موفقیت است، اما در کنار این در سال۱۳۹۰ به عنوان گزارمان نویس برتر استانی انتخاب شدم و هم‌چنین لوح تقدیر‌های مختلفی به پاس خدمات فرهنگی که برای کودکان روستایی از سوی این کتاب‌خانه ارایه می شود، دریافت کرده‌ام.
• از دشواری های کارتان بگویید.
یکی از دشواری‌های این نوع فعالیت ( غیرحضوری ) ایجاد ارتباط صحیح و سالم با عضو می‌باشد زیرا اگر از عضو‌هایمان انتظار دریافت پاسخ و جواب‌دهی به نامه‌های کتاب‌خانه پستی را داریم، در مرحله اول باید یک اطمینان خاطری برای عضو ایجاد کنیم تا بتواند از دنیای خود و افکار خود سخن بگوید و تا زمانی که این اطمینان حاصل نشود یک مربی به درستی پاسخی دریافت نخواهد کرد. این یکی از مهم‌ترین فاکتورهای کار یک مربی پستی است و با توجه به این‌که این ارتباط به صورت مکاتبه‌ای و غیرحضوری می‌باشد یک مربی باید توانایی خوبی در نوشتار داشته باشد، تا بتواند عدم حضورش را در کنار عضو جبران کند.
• چه پیشنهادی برای بهتر شدن کار در کتاب‌خانه پستی دارید؟
فضای کتاب‌خانه پستی مرکز گچساران اگر کمی وسعت پیدا کند، بهتر می‌توان به مخاطبان خدمت کرد. البته همکاران اداره پست با ما همکاری لازم را دارند اما گسترش این همکاری و خدمات رسانی بهتر به بچه‌ها از انتظاراتی است که مخاطبان از ما و اداره پست دارند. رساندن به موقع بستههای پستی به بچه‌ها و اعضای کتاب‌خانه، آن‌ها را خرسند و شادمان می‌کند.
• سخن پایانی ؟
از خداوند بزرگ می‌خواهم تا زمانی که در این پست قرار دارم بتوانم بهترین کارهایم را برای بچه‌های ساده و پاکِ روستایی انجام دهم، من معتقدم آگاه کردن کودکان روستایی و شادی این عزیزان کمتر از عبادت نیست، زیرا ائمه اطهار همواره از خدمت به خلق به عنوان بهترین عبادت یاد می‌کنند.
هم‌چنین برای تمامی همکارانم در هر بخش از کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان آرزوی توفیق، سربلندی و موفقیت دارم .
